Het zomerwerk is gestart ……

In de vorige nieuwsbrief spraken we nog over een natte maand maart; inmiddels is het bijna 6 weken droog geweest en zit er eindelijk wat regen in de lucht. Kortom, we wachten met spanning wat de zomer ons nog gaat brengen.

Dit jaar zijn we vroeger gestart met het maaien in de Uilendriehoek. En niet alleen eerder, maar ook gefaseerd, dat wil zeggen niet alles in één keer. Enkele van onze vrijwilligers hebben hiervoor een veldcursus bezocht, georganiseerd door weer een andere vrijwilliger Annemarie van de Heuvel.

En al dat maaien en afvoeren moet leiden tot verschraling waardoor grassen minder voet aan / in de grond krijgen en allerlei plantensoorten die kenmerkend zijn voor natuurlijk grasland meer kans krijgen. Dat laatste wordt periodiek geïnventariseerd door vrijwilligers van de werkgroep Inventarisaties. Eve van Kaathoven, lid van die werkgroep, schrijft daarover het volgende:

==

We hebben het stuk opgedeeld in drieën: het deel rond de entree / de boom met de uilenkast, de hoogstamboomgaard en het deel waar de muizenruiters staan (de eigenlijke ‘Uilendriehoek’). In de boomgaard is dit gedaan door het pad in het midden als scheidslijn te pakken: de voorste strook gezien vanuit de weg is droger, het achterste gedeelte ligt aan een sloot en is natter. De hele boomgaard ligt overigens laag en is sowieso nat.

Bij de entree / de uilenkast zijn 13 plantensoorten waargenomen. Opvallend hierbij is het effect van regelmatige betreding door mensen. Hierdoor zijn lage kruiden iets talrijker: smalle weegbree, paarse dovenetel en zachte ooievaarsbek bijvoorbeeld. Rondom de jonge Canadese populieren en de Uilenboom voeren typische planten voor bosranden de boventoon, zoals brandnetel, fluitenkruid en kleefkruid.

In het deel met de muizenruiters waren we blij verrast met de opkomst van de kleine ratelaar, een halfparasitair plantje. Dit wil zeggen dat zij een deel van haar voedingsstoffen zelf opneemt, maar zich ook aan de wortels van m.n. grassen bindt en van deze voedingsstoffen ‘steelt’. Hierdoor groeit het nabije gras minder hard. Wanneer je een bloemrijke weide wilt, moet je de groeikracht van het gras onderdrukken om te zorgen dat de bloemen een kans krijgen. De ratelaar is in december 2022 op twee plekken op de Uilendriehoek gezaaid met als doel hierbij te helpen de grassen terug te dringen. Het is een moeilijk plantje om uit zaad op te kweken, dus dit was echt een cadeautje! Hier zijn 27 soorten waargenomen, waarbij verrassend veel in de randen. Hier werden drie soorten ereprijs waargenomen: gewone, klimop- en veldereprijs. Ook vonden we gewone en kluwenhoornbloem, vogelwikke en grote aantallen gewone veldkers. In het midden zijn minder bloeiende soorten gevonden, maar wel de kleine ratelaar, biggenkruid en één boshyacint, waarschijnlijk uit zaad van een nabije tuinplant gekomen. In de noordelijke hoek is zevenblad aanwezig, het lijkt erop alsof hier tuinafval is neergelegd waarin deze is meegekomen.

Juni is de grassenmaand bij uitstek. Waar we in april nog moesten gissen naar de identiteit van de verschillende grassensoorten, zijn ze in bloei makkelijker te identificeren. En de verschillen tussen de hoogstamfruitboomgaard en de Uilendriehoek zijn groot. De boomgaard kleurde paars van de witbol. Dit is een teken dat de grond nog vrij voedselrijk is. Ook komt hier en daar Italiaans raaigras op, een cultuurplant en een restant uit de tijd dat hier 4 jaar geleden nog koeien liepen. Het is dus nog niet zo lang geleden dat deze grond bemest werd, en dit is te zien: vrij weinig bloemen kunnen concurreren met het gras.

In de Uilendriehoek daarentegen zie je weinig witbol. Er komt veel glanshaver op, een prachtig hoog gras dat bij uitstek geschikt is voor droogboeketten. In het midden, waar het meest gemaaid en gehooid wordt, is het gras een stuk lager en daar komt ook rood zwenkgras voor. Dit is een fijn, laag grasje dat hier niet overschaduwd wordt door hogere grassen.

Natuurlijk komen we ook een heleboel beestjes tegen. De kevers en wantsen vallen het meest op; zij blijven mooi stilzitten voor de foto. Er zijn veel elzenhaantjes vanwege de rand van elzen, hun voedsel bij uitstek. Gewone doolhofspinnen maken complexe webben op de grond, deze zijn driedimensionaal en moeilijk te ontsnappen voor hun prooi. Pyamawantsen, groenen wantsen, zuringgrantwantsen, het klinkt als fantasienamen !

==

Zoals uit bovenstaande blijkt heeft een grotere plantenrijkdom vaak direct effect op insecten, vogels en zoogdieren. Zo kan het bijna geen toeval zijn dat de er in de 2 uilenkasten op en rond de Uilendriehoek weer 5 jonge steenuilen zijn grootgebracht !

Juni – Hooimaand doet zijn naam eer aan: met dank aan Peter van Gaal en Jeroen Charpentier zijn naast de Uilendriehoek ook Hondenkooi, Kerkenpad, Boomgaard en ‘perceel van Reinier’ inmiddels gemaaid en gehooid.

Heeft de droge noordoosten wind voor het drogen van het gras zo zijn voordelen: de jonge aanplant heeft het daarentegen hard te verduren. De Gieterbrigade Bomen & Struiken is dus al enkele weken actief! Ook de haag langs het roggeperceel heeft van Willem de volle lading gehad dankzij het grondwater van Fred. Bomen en struiken zijn vaak taaie rakkers: nu maar hopen dat het grootste deel deze zomer overleeft.

De aanpalende rogge heeft daar trouwens geen last van en staat mooi af te rijpen om medio juli te worden gemaaid. Dan komen de traditionele landbouwmachines van de Stofvreters uit Vinkel weer van stal. Heb je wel wat met deze oude technieken of heb je boerenbloed in de aderen stromen; we zijn nog op zoek naar een vrijwilliger die onze contactpersoon wil worden voor de Stofvreters.

En als er dan geoogst wordt hebben we weer een nieuwe voorraad rogge om ………………..o.a. bier van te maken. Dit keer een zomers, hoppig blondje dat naar verwachting vanaf half juli beschikbaar is. Er komt tzt nog een apart bericht over bestelwijze en afhalen.

En terwijl we buiten kunnen genieten van het resultaat van al onze werkzaamheden wordt er achter de schermen met allerlei partijen gesproken over toekomstige plannen. Zo heeft het bestuur kennis gemaakt met de nieuwe wijkmakelaar Mike Venrooij en hebben alle (!) wethouders in zijn kielzog een veldbezoek gebracht aan het Voedelbos en aanpalende terreinen. Tijdens dat bezoek zijn er allerlei kansen en plannen langsgekomen; mooi om te merken dat de gemeente graag met onze ‘burgerinitiatieven’ meedenkt. Zo wordt, op aangeven van de Volkstuinvereniging, door Ragnar Brouwer en Annemarie van de Heuvel momenteel verkend wat de mogelijkheden zijn om het (grond)water in de Boomgaard en aanliggende terreinen beter vast te houden. We doen dat samen met de Heemkundekring en de aanliggende particuliere eigenaren. Ook hebben we de gemeente aangeboden een plan te willen maken voor de grasstrook & bomen op de westakkers, immers de bomen aldaar lijken voor het 2-de achtereenvolgende jaar te verdrogen.

Oeps, bijna vergeten te vertellen dat het een komen en gaan is op ons Voedselbos. Daarmee niet alleen doelend op Ad en zijn helpers, dat is oud nieuws, maar op allerlei geïnteresseerde clubjes die door Albert, Eve, Piet, Jacinta en andere vrijwilligers worden rondgeleid. Het gaat misschien wat ver om te roepen dat we nationale bekendheid genieten, maar in Brabant staan we letterlijk op de kaart ()!

Om af te sluiten met goed nieuws: het ‘perceel Reinier’ komt vrijwel zeker onder beheer van onze Stichting en wordt samengevoegd met het roggeperceel. Voor het totaal wordt een nieuw inrichtingsplan gemaakt en gaan we komende winter aan de slag. Naast rogge komt er dan ook ruimte voor gerst en gaan we extra hagen planten, waardoor het lanschap kleinschaliger wordt en de biodiversiteit zal toenemen.

We wensen iedereen een fijne zomer en op zijn tijd (‘s nachts) wat regen….

Bestuur Stichting Landschapsbeheer Aa-dal